یکی از زمان‌هایی که تیم به بيراهه كشيده مى‌شود، وقتی است که بازیکن جدیدی وارد تیم می‌شود و بازیکنان قدیمی از او بيگارى می‌کشند. به هنگام سوءاستفاده از عضو جدید، در عوض دستيابى به سوالاتی كه در بالا مطرح شده است، به پيامدهايى، از جمله از هم پاشيدگى تیم، برقراری ارتباط نامناسب بین اعضاء تیم، مشکلات قضایی، آسیب دیدگی‌های بدنی وحتی مرگ مى‌انجامد.
خوشبختانه، به هنگام ورود عضو جدید به تیم فعاليت‌هاى بسيار ديگری هم هستند كه مى‌توانيد انجام دهید به حسى از غرور و وفادارى به تیم دست يابيد. علاوه بر اين، قطعاً پايه‌گذارى رسوم مثبت تیمی و کنار گذاشتن رسوم غلط قبلی، مزیت‌های فراوانی را هم خارج از زمين و هم داخل زمين در بر دارد.
چگونه بفهمم عملى، سوءاستفاده است؟
سوءاستفاده را اين چنين تعريف مى كنند:
هر فعاليت تحقیرآمیز، توهین‌آمیز، خفت‌بار یا وادار عضو تازه وارد به انجام کاری که فرد تمایلی به انجام آن نداشته باشد را گویند. (هاور و پولند، ١٩٩٩، ص٤)
بنابراين، اجزاء كليدى سوء استفاده به شرح زير است:
•فعاليتى است كه بر دوش بازیکن/ بازیکنان جدید گماشته می‌شود.
•این فعالیت باعث مى‌شود بازیکن/ بازیکنان جديد احساس خجالت كنند و در معرض خطر يا آسيب ذهنی و بدنی بيافتند.
•همچنین فعاليتی که حتى کاملاً بر عهده‌ی یک عضو جدید گمارده شود نیز باز هم سوءاستفاده محسوب مى شود.
بسيارى از بازیکنان سابق اما خوش نيت تیم که خود روزی درگیر سوءاستفاده بوده اند، تصمیم دارند این رسم زشت و ناپسند را از تیم خود خارج کنند. لذا آنها در مورد اینکه فعالیتی که برعهده‌ی بازیکن تازه وارد گمارده شده است بیگاری است یا خیر نگران هستند؟ لذا براساس تعاريف خود يا احساسات خود قضاوت مى‌كنند. باید گفت در این شرایط اغلب این قضاوت‌ها و احساسات صحیح است اما برای روشن‌تر شدن موضوع چند عمل دیگر که جزء سوءاستفاده در نظر گرفته مى‌شوند در زیر آمده است:
- فریاد زدن و ناسزا گفتن به بازیکن تازه وارد.
•اجبار به حفظ نمادهای تیم (پوشیدن لباس خاص، داشتن رفتاری خاص و …)
•خدمتكار شخصى یک بازیکن قدیمی شدن. - محروميت‌های خوابی، غذايى، بهداشتى و… از سوی بازیکن قدیمی
- اجبار به خوردن و آشامیدن غذاهاى چندش‌آور (هوور و پولند، ١٩٩٩)
يكى ديگر از تصورات غلط معمول درباره‌ی سوءاستفاده و بیگاری کشیدن از اعضاء جديد تیم این است که، در صورتى كه ورزشکار تازه وارد انجام آن کار را بپذیرد اشكالى ندارد. در واقع، این عمل نیز يك سوءاستفاده محسوب مي‌شود حتى در صورتى كه فرد را از لحاظ جسمى مجبور به همكارى نكنند.
ورزشکاران تازه وارد حتى زمانى كه ترس دارند، فشارهای روانی و جسمی زيادى را تحمل می‌کنند به دلایل زیر کاری که از آنها خواسته شده را انجام می‌دهند:
•آنها نمى‌خواهند هم تیمی‌های خود خصوصاً بازیکنان قدیمی را نااميد يا عصبانى كنند.
•آنها مى‌خواهند ارزش خود را به گروه اثبات كنند، حتى اگر اين كار به آنها آسيب برساند.
•آنها نگران این هستند که اگر در برابر سوءاستفاده قرار گرفتن و بیگاری کردن مقاومت ورزند شرایط بدتر شود.
•آنها معتقدند كه مقاومت در برابر بیگاری باعث مى‌شود از تیم بيرون انداخته شوند.
•آنها نمی‌دانند كه حق انتخاب دارند. ( آلن و مادن، ٢٠٠٨)
گاهى اوقات، واضح است كه يك فعاليت سوءاستفاده است، اما ورزشكاران، چون خود تجربه‌ى آن را در زمانى كه تازه كار بودند دارند، فكر مى‌كنند اشكالى ندارد كه اين اعمال را در تیمشان انجام دهند (ادلمن، ٢٠٠٤). اين ” ذهنيت به‌جا مانده” نه تنها سوءاستفاده را هميشگى مى‌كند، بلكه مى‌تواند شدت آن را در صورتى كه فرد بيگارى کِشنده حس كند بايد برای جبران گذشته‌ی خود، میزان بیگاری را از سالهای قبل بیشتر کند، افزایش دهد.
چرا نبايد بيگارى بكشيم؟
اگر سوءاستفاده در تيم شما مرسوم شده است متوقف كردن آن كار دشوارى است. باید توجه داشت که بيگارى كشيدن‌ها مى‌تواند پيامدهاى بسيار جدى به دنبال داشته باشد. در ابتدا، سوءاستفاده، مى‌تواند به آسيب‌هاى جسمى ( به عنوان مثال، آسیب های عضلانی، شكستن استخوان‌ها، مسموميت ناشى و…) و روانى ( به عنوان مثال، استرس، افكار خودكشى و…) جدى منجر گردد. بسيارى از اين آثار منفى، به صورت تصادفى رخ مى دهند، بنابراين اهميت دارد كه از هر گونه موقعيت خطر آفرين احتمالى اجتناب ورزيد.
دلایل ديگر عبارتند از:
•سوءاستفاده مى‌تواند يك تيم را از هم بپاشد. بيگارى کشیدن از ورزشکاران سطوح پايين‌تر اتحاد تيمى را از بین می‌برد و تیم را از رسیدن به اهدافش باز می‌دارد ( ون رالت، كونليوس، ليندر و بريتون، ٢٠٠٧). به عنوان مثال، برخى از ورزشكارانى كه بيگارى از آنها كشيده شده بود، خشم و حس انتقام، انصراف از تيم يا انتقال به تیم ديگری را گزارش دادند.
چه کارهایی میتوان به جای بیگاری کشیدن انجام داد؟
خوشبختانه، هنگامی که بخواهیم کار مثبتی انجام دهیم، گزينه‌هاى زيادى براى انتخاب در پيش رو داريم. شما می‌توانید برای اعضای جدید نقش تعیین کنید، اتحاد و غرور تیم را تقويت کنید و به بازیکنان جديد كمك كنید تا ارزش عضو بودن در تیم شما را بدانند.
پيشنهاد ما اين است كه برخى از فعاليت هاى ذیل را كه سوءاستفاده محسوب نمی‌شود انجام دهد:
مجلسى را ترتيب دهيد (به عنوان مثال: شام، مسابقه‌ى پانتومیم و اطلاعات عمومى راجع به تيم) از قبیل کارها به اعضای جدید و دیگر اعضای تیم کمک می‌کند همدیگر را بهتر بشناسند و با گذشته‌ی تیم بیشتر آشنا شوند.
- نماد یا شی‌ای را به عنوان نماد تیم همچون “مشعل المپیک“ دست به دست کنید تا در نهایت به دست ورزشکار تازه وارد برسد. (به عنوان مثال توپ، لباس، دفترچه و یا حتی هدیه‌ای به عنوان ورود فرد جدید به تیم و…).
- یک برنامه دوستانه با هم تیمی‌هاى سطح بالا و سطح پايين ترتيب دهيد.
- یک کاری را به عنوان کار مشارکتی یا بهبود کار تيمى برنامه‌ريزى كنيد (به عنوان مثال: مرتب کردن خوابگاه در ساعتی مشخص، زیباسازی محل تمرین و…).
- روزی را به عنوان روز افتخار/ غرور تیم نام گذاری کنید و مجلسی برنامه‌ریزی کنید که در آن همه‌ی بازیکنان تیم شرکت داشته باشد.
•برنامه‌ای را با یک تیم دیگر و بازیکنان جدید آنها ترتيب دهيد ( به عنوان مثال: شام و یا مسابقه‌ى ورزشى).
•با همکاری دیگر بازیکنان تیم اهداف و رسالت تیم را نگارش کنید و از همه بازیکنان بخواهید آن را امضاء کنند و به آنها متعهد شوند.
درس مهمی را میتوان از تيم واليبال مردان دانشگاه سنت توماس گرفت. تیمی که فعالیتش به مدت یک فصل به دلیل بیگاری کشیدن از اعضای جدید در یک مهمانی تیمی در شب بیست و سوم اکتبر ۲۰۱۰، به حالت تعلیق در آمد. نكته‌ى ناراحت کننده اينجاست كه به جای اینکه در مهمانی شرایطی برای افزایش اتحاد و همبستگی تیمی فراهم باشد، جو مهمانی به سمت آزار، اذيت و تحقير ورزشکاران تازه وارد کشیده شد و آن شب آنها يكى از هم تیمی هاى جديد خود را از دست دادند.
روى هم رفته، ورزش باید محیطی برای بروز هیجانات، رقابت، غرور و افتخار براى پيشرفت و اجرای مهارت‌ها، رفاقت و احساس‌ها و هیجانات خوب و مثبت باشد. براى كمك به تيم خود براى رسيدن به اين اهداف، ايجاد رابطه محکم و مثبت بين افراد تیم یک گام ضروری است، و اينكه چگونه شما تصميم مى‌گيريد اين رابطه را ايجاد كنيد، نيز مسئله‌اى كليدى مى‌باشد. در اين رابطه، انتخابى هوشمندانه و با اطلاعات كافى انجام دهيد، تصميمى بگيريد كه تمامى اعضاء تيم را متحد كند و تصميم بگيريد كه بيگارى و سوء استفاده را از ميان برداريد.
منابع:
1- Sarah Carson, Could I Be Hazing? A Definition and Positive Initiation Ideas. James Madison University
2- Allan, E.J. & Madden, M. (2008, March 11). Hazing in view: College students at risk.Initial findings from the national study of student hazing.
- Edelman, M. (2004). Addressing the high school hazing problem: Why lawmakers need to impose a duty to act on schools. Pace Law Review, 25(1), 15-47.
- Hoover, N. & Pollard, N. (1999, August 30). Initiation rites and athletics: A nationa survey of NCAA sports teams.
- Van Raalte, J.L., Cornelius, A.E., Linder, D.E. & Britton, B.W. (2007). The relationship between hazing and team cohesion. Journal of Sport Behavior, 30(4), 491-507.
- Stophazing.org (2010). State anti-hazing laws.
