به عنوان یک والد، چگونه می‌توانم از افتادن فرزند ورزشکارم در دام نگاه ناسالم ورزشی جلوگیری کنم؟
ورزش در رده‌های سنی پایه (نونهالان، نوجوانان و جوانان زیر ۱۸ سال) چیزی فراتر از یک روز در پارک یا استخر بودن است. ورزش در دروان نوجوانی و جوانی یک راه برای زندگی کردن است. بخش مهمی از تربیت و اجتماعی شدن فرزندان شما برای ورود به دوران بزرگسالی است.
ورزش در دره سنی پایه به عنوان ابزاری برای توسعه‌ی استعدادهای فرد است. اغلب ورزشکاران جوان و نوجوان با جدیت و امید به تبدیل شدن به یک ستاره، بازی کردن در تیم خاص و… ورزش را آغاز و تمرین می‌کنند. نقش والدین در این فرایند توسعه و پرورش استعداد فرزندشان بسیار موثر است. مربیان، بازیکنان و سرپرستان زیادی اعلام کردند که هنوز والدینی هستند که مانع رشد و توسعه فرزندشان در ورزش هستند.
اگرچه والدین ورزشکاران نیت‌های خوبی دارند و خواهان بهترین‌ها برای فرزندان خود هستند. اما متاسفانه گاهی شاهد آن هستیم که بعضی از والدین ناخواسته فرزندان خود را تحت فشار مسابقه می‌گذارند و کاملاً فراموش می‌کنند که این یک بازی است. این دسته از والدین افراد بدی نیستند بلکه آنها چشم انداز ورزش در سنین پایه را گم کرده اند. آنها در چشم اندازهای ثانویه و حتی ناسالم ورزشی همچون کسب مدال، پاداش و…گم شده‌اند. طبیعی است که خواهان چیزی باشید که تنها از ورزش فرزندتان بدست آید. اما شما باید دقت داشته باشید که در دام تأکید بر روی کسب موفقیت، نتیجه و شهرت با یا ایجاد فشار در تمامی جنبه‌های زندگی فرزند خود نیافتید. در غیر این صورت چشم انداز درستی را انتخاب نکرده اید .
وقتی که والدین ابتدا روی توسعه‌ی ورزشی فرزندشان تأکید می‌کنند و پرورش کلی فرزند را در مرحله بعد قرار می‌دهند، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
در اولین مرحله فرزند برای عملکرد خود از سوی پدر و مادر احساس فشار می‌کند. در پژوهشی که در موسسه مطالعات ورزش جوانان آمریکا بر روی ورزشکاران نوجوان با استعداد تنیس انجام شد، آمده است: ورزشکاران قبل از این که حتی والدین شروع به اعمال فشار نمایند آنها آن فشار را احساس کرده اند.
علاوه بر این گاهی ممکن است والدین اصلاً فشاری را به ورزشکار وارد نکنند و تنها این خود ورزشکار باشد که احساس کند تحت فشار والدینش است. بنابراین والدین باید دقت کنند که نحوه‌ی برخورد و تعامل خود را با فرزندشان را براساس عملکرد و نتیجه‌ی حاصل تغییر ندهند. وقتی آنها برنده می‌شوند بخاطر خود فرزندتان خوشحال شوید و در مقابل زمانی که باختند در کنار آنها بمانید. اگر بعد از بازی قرار است بستنی بخورید بدون توجه به نتیجه و عملکرد فرزندتان این برنامه را انجام دهید.
موضوع مهم دومی که می‌تواند در نتیجه عدم توجه به فلسفه ورزش توسط والدین رخ دهد، اثر منفی‌ایی است که روی روابط فرزند و والدین می‌گذارد. به عنوان مثال بحث‌های مربوط به نحوه‌ی تمرین کردن به مجادله ختم می‌شود، ورزشکار دیگر از والدین خود نظری نمی‌خواهد، مشورت آنها را جدی نمی‌گیرد و حتی دیگر تمایلی برای صحبت کردن راجع به موضوعات ورزشی خود با آنها ندارند. نکته‌ی حائز اهمیت این است که این پیامدها در روابط بیرون از ورزش نیز خود را نشان می‌دهد.
بنابراین چگونه باید بدانید که شما در مورد ورزش جوان خود چشم انداز صحیحی دارید یا ندارید؟
ابتدا به نشانه های زیر توجه کنید:
· آیا زمانی که گفتگو‌های شما و فرزندتان راجع به ورزش است ساعت‌ها طول می‌کشد و در نهایت با مخالفت یکدیگر به پایان می‌رسد. شما، فرزندتان یا هر دو با خستگی و ناامیدی به یکدیگر پاسخ می‌دهید؟
· وقت کمی را به فرزند خود می‌دهید تا او با دوستانش باشد؟ فعالیت های اجتماعی او محدود شده است؟
· تحصیل برای ورزشکار شما بی‌اهمیت شده است؟
· فرزند شما در موقع مسابقه بیش از حد عصبانی می‌شود؟ به ویژه وقتی شما او را تماشا می‌کنید؟
· زمانی که بازی متوقف است، فرزندتان مدام شما را نگاه می‌کند تا او را تأیید کنید؟
· مشاجره‌های بین شما و فرزندتان اغلب مربوط به ورزش است؟
اگر پاسخ شما به سوالات بالا مثبت است، بهتر است در ارتباط و دیدگاه خود تجدید نظز کنید.
چگونه چشم انداز صحیح در مورد ورزش کردن فرزند خود را از دست ندهید؟
ابتدا باید با دیدگاه و چشم اندازی صحیح شروع کنید و بدین منظور باید فلسفه صحیح ورزش در دوران پایه که شامل لذت بردن فرزندتان از ورزش کردن و همچنین پرورش و توسعه‌ی ویژگی‌های مثبت فرزند شماست را به رسمیت بشناسید. بنابراین ورزش باید به عنوان مسیری مهم شناخته شود، نه همه چیز.
حتی اگر شما و فرزندتان دارای اهداف مشترک رقابتی در سطح عالی هستید، رشد همه جانبه‌ی شخصیت فرزندتان باید بر آنها ارجحیت داشته باشد. از این گذشته شما باید ارزش‌ها و باورهای قدرتمندی داشته باشید که برای برنده شدن و رقابت نباشند.
روی برنده شدن، نتیجه، رنکینگ، مقام و جوایز کمتر تأکید کنید و بیشتر روی هدف گزینی صحیح، عملکرد خوب، اهمیت کار تیمی، پیروی از مربی، داشتن ارتباطات صحیح با هم تیمی‌ها و مربی، روحیه‌ی پهلوانی، شکست ناپذیر بودن، سخت کار کردن و امثال اینها تأکید کنید.
توازن در زندگی فرزندتان را با تأکید بر روی اهمیت آموزش، فعالیت‌های اجتماعی و دیگر تفریحات سالم تسهیل کنید.
به فرزند خود اجازه دهید تا بچگی کند، با دیگر دوستان و همسالانش دمخور شود، بازی‌های کامپیوتری انجام دهد و در مجموع شاد باشد.
ورزش نباید 24 ساعت و در 7 روز هفته وقت فرزند شما را بگیرد.
علاوه بر این مدام نگرش خود چک کنید، به خود بگویید آیا من حکم رادار را برای فرزندم دارم و مدام او را تحت کنترل دارم؟ رادار بودن از تجربه کردن نوسانات احساسی و عاطفی حاصل از ورزش کردن نوجوان شما جلوگیری می‌کند.
نکته اساسی اینکه فرزند خود را بی قید و شرط دوست داشته و از او حمایت کنید. زیرا این همان چیزی است که به شما کمک می‌کند تا رابطه‌ی فرزند-والدی خود را حفظ کنید و آن را بهبود بخشید.
منابع:
Keeping Perspective in Youth Sport Larry Lauer, Ph.D, Institute for the Study of Youth Sports. Michigan State University.